- صفحه اصلی
- به روزرسانی شده
- معرفی انواع صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش)
معرفی انواع صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش)
- سرپرست تولید محتوا: علی طالب زاده
- ۱۳نظر
بخش اول :
مقدمه
بخش اول :
مقدمه
ضرورت آگاهی از انواع، موضوعات و الگوهای صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش)
با تصویب و اجرایی شدن قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مؤدیان ، تغییرات زیادی در نحوه صدور صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) و رصد جریانات نقدی حاصل از معاملات شرکتها و اشخاص حقیقی بوجود آمده است و این تغییرات، تأثیرات انکارناپذیری را در اجرای قوانینی از قبیل قانون مالیات ارزش افزوده و مالیاتهای مستقیم، ایجاد نموده است.
یکی از مهمترین تحولاتی که در نتیجهی اجرای قانون پایانهها پدید آمده، ظهور صورتحساب الکترونیکی فروش و منسوخ شدن نسبی صورتحسابهای کاغذی پیشین است.
براساس قانون پایانهها، همه مؤدیان مالیاتی مکلفند که صورتحساب های فروش خود را در بستری تحت عنوان سامانه مؤدیان صادر کنند. طبق آخرین دستورالعمل صدور صورتحساب الکترونیکی که توسط سازمان امور مالیاتی ابلاغ شده است، انواع، موضوعات و الگوهایی که برای صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) ، قابل استفاده هستند، معرفی و تشریح گردیدهاند که در ادامهی این مقاله، آنها را به شکل کامل، مفید و به تفکیک ویژگیها، شرایط و مشخصات ارائه کردهایم. لازم به توضیح است که آگاهی از ویژگیها و شرایط هر یک از انواع، موضوعات و الگوهای تعیین شده جهت صدور صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) ، برای هر
- کارآفرین
- مدیر شرکت
- صاحب کسب و کار
- حسابدار
- حسابرس
- تحلیلگر و فعال اقتصادی
الزامی است. ناگفته نماند که در نمودار زیر، به صورت خلاصه و کلی، همهی انواع، موضوعات و الگوها و وضعیت واکنش به صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) ارائه شده است.
مطالعه جدیدترین و مهم ترین اخبار مالی ، مالیاتی و حسابداری
برای مطالعه کلیک کنید
چه کسانی باید صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صوتحساب فروش) صادر کنند؟
قبل از هر چیز باید به این سوال جواب بدهیم که طبق قانون، چه کسانی باید صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) صادر کنند و آیا شما جزو آنها هستید یا خیر؟ طبق ماده ۱۶۹ قانون مالیاتهای مستقیم، همهی اشخاص حقوقی یا همان شرکتها و همهی صاحبان مشاغل، باید برای انجام معاملات خودشان صورتحساب فروش صادر کنند.
در واقع این ماده هر شخصی را که به فروش کالا یا ارائه خدمات مشغول است، فارغ از اینکه شرکت یا شخص حقیقی باشد، مکلف به صدور صورتحساب فروش میکند. پس اگر کسب و کاری دارید و در حال تحصیل درآمد از طریق عرضه کالا یا خدمات هستید، جزو کسانی خواهید بود که باید صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) صادر کنند.
آیا قوانین و مقررات مالیاتی، شکل و محتوای صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) را تعیین کردهاند؟
پاسخ مثبت است. اکنون که با اشخاص مشمول صدور صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) آشنا شدید، بهعنوان مدیر، صاحب و یا حسابدار یک کسب و کار، باید بدانید که قوانین و مقررات مالیاتی،
- شکل
- محتوا
- روش صدور صورتحساب
را هم تعیین کرده و شما باید تحت ضوابط خاصی که قانون مشخص کرده، صورتحساب فروش خودتان را تهیه و صادر کنید.
بخش دوم :
معرفی انواع صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش)
بخش دوم :
معرفی انواع صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش)
انواع صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش)
قوانین مالیاتی (آییننامه ماده ۹۵ قانون مالیاتهای مستقیم)، صورتحساب فروش مورد قبول خود را به دو دسته کلی تقسیم کرده است.
دسته اول
صورتحساب الکترونیکی مالیاتی هستند
دسته دوم
صورتحسابهای غیرالکترونیکی مالیاتی یا همان کاغذی نامگذاری شدهاند.
معافیت سالانه مالیات عملکرد مشاغل در سال ۱۴۰۲ چقدر است و چه شرایطی دارد؟
برای مطالعه کلیک کنید
منظور از صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) چیست؟
مهمترین ویژگی صورتحساب فروش ، شماره منحصر به فرد مالیاتی آن است. یعنی به هر صورتحساب الکترونیکی، یک شماره یکتا و منحصر به فرد مالیاتی، اختصاص پیدا میکند.
در واقع شما در بستر و سامانه تحت مدیریت سازمان امور مالیاتی، صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) خودتان را به صورت الکترونیکی صادر میکنید.
طبق قانون، صورتحساب فروش ، به سه نوع تقسیم میشود که در ادامه این انواع را معرفی میکنیم:
نوع اول :
صورتحساب فروش الکترونیکی نوع اول (صورتحساب فروش) چیست و شامل چه اطلاعاتی میباشد؟
به صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع اول، “صورتحساب با اطلاعات کامل” هم میگویند.
قانون مالیاتهای مستقیم، حداقل اطلاعاتی را که باید حتماً در این نوع از صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب های فروش) قرار بگیرد مشخص کرده است. این اطلاعات عبارتند از:
۱- نوع فروش :
نوع فروش یعنی اینکه در صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) مشخص کنیم فروشمان در چه قالب و ماهیتی انجام شده است. مثلاً مشخص کنیم که فروشمان در بورس کالا یا بورس انرژی و یا سامانه تدارکات الکترونیک دولت بوده و یا از نوع حقالعملکاری یا پیمانکاری یا فروش داخلی و یا صادراتی و نظایر اینها بوده است.
۲- نوع خریدار:
قانون، خریداران یا همان مشتریان شما را به دو نوع کلی تقسیم میکند.
اولین نوع : مصرفکنندگان نهایی (حقیقی) هستند
دومین نوع: فعالان اقتصادی میباشند
منظور از مصرفکننده نهایی، شخص حقیقی است که کالاها و خدمات را متناسب با نیازش و برای مصارف شخصی خود خریداری میکند و درواقع از چیزی که میخرد، برای عرضه کالا یا ارائه خدمات به دیگران استفاده نمیکند. با این حساب، مابقی اشخاص جامعه یا به عبارت بهتر، همهی اشخاص حقوقی و هر شخص حقیقی که مصرفکننده نهایی نباشد، فعال اقتصادی محسوب میشود. بنابراین در هنگام صدور صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) لازم است نوع خریدار را نیز مشخص کنیم.
۳- تاریخ و زمان صدور صورتحساب:
طبق قانون، لازم است که زمان صدور صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) ، بسیار دقیق تعیین شود. یعنی باید علاوه بر تاریخ،
- ساعت
- دقیقه
- ثانیهی صدور صورتحساب
هم مشخص شده باشد.
۴- اطلاعات هویتی فروشنده و خریدار:
طبق قانون مالیاتها، حداقل اطلاعاتی که لازم است هم در مورد خریدار و هم در مورد فروشنده داخل صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع اول درج شوند. شامل
- نام
- نام خانوادگی شخص حقیقی یا نام شخص حقوقی
- شماره اقتصادی
- کد ملی شخص حقیقی یا شناسه ملی شخص حقوقی یا شناسه فراگیر اشخاص و اتباع خارجی
- نشانی کامل
- شماره پستی
- شماره شعبه
میباشد و فروشنده، باید این اطلاعات را در صورتحساب صادر شدهی خود وارد کند.
۵- مشخصات کالا یا خدمات ارائه شده:
این مشخصات شامل
- شناسه کالا یا خدمت
- شرح کالا یا خدمت
- واحد سنجش
- مقدار یا تعداد
- مبلغ واحد یا همان «فی»
- مبلغ کل
- تخفیفات
- مالیات بر ارزش افزوده
- شرح و مبلغ سایر عوارض احتمالی
- مقدار پرداخت نقدی و نسیه مرتبط با آن صورتحساب میشود.
به عبارت بهتر، قانون به فروشنده اجازه داده که آن بخش از مبلغ صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) را که نقدی وصول میشود و آن بخش را که قرار است نسیهای دریافت شود را به صورت جداگانه در صورتحساب درج کند.
نیاز به مشاوره مالی و مالیاتی دارید ؟
کلیک کنید
آیا نوع خریدارِ صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع اول (صورتحساب فروش)، میتواند مصرفکننده نهایی باشد؟
پاسخ مثبت است. اگر نوع خریدار شما در صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع اول (صورتحساب فروش)، مصرفکننده نهایی باشد،
دیگر لازم نیست اطلاعات هویتی کامل خریدار را در آن درج کنید.
صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع اول (صورتحساب فروش) مربوط به یک قرارداد
اگر صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع اول (صورتحساب فروش)، مربوط به یک قرارداد باشد،
باید شماره یکتای ثبت آن قرارداد در سامانه مؤدیان را در صورتحسابتان ذکر کنید.
صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع دوم (صورتحساب فروش) چیست و شامل چه اطلاعاتی است؟
در این نوع صورتحساب ، خبری از اطلاعات خریدار نیست و در آن صرفاً اطلاعات کامل فروشنده و اطلاعات کالا و خدمات درج میشود. این صورتحساب ، کاملاً نقدی تلقی میشود.
صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع سوم (صورتحساب فروش) چیست و شامل چه اطلاعاتی است؟
این نوع از صورتحساب های الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب های فروش) مختص کسانی است که بر اساس قانون، از پایانه فروشگاهی مورد قبول اداره مالیات (دستگاه کارتخوان و یا درگاه پرداخت الکترونیکی) استفاده میکنند.
درواقع صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع سوم (صورتحساب فروش)، همان رسید پرداخت وجهی است که دستگاه پوز یا درگاه پرداخت اینترنتی صادر میکند.
بنابراین شرکتها و کسب و کارهایی که اولاً دستگاه پوز یا درگاه پرداخت دارند و ثانیاً دستگاه یا درگاه پرداخت خودشان را بهعنوان پایانه فروشگاهی در پرونده مالیاتی خود ثبت کردند، میتوانند رسیدی را که برای پرداخت وجه مشتریانشان، از کارتخوان یا درگاه پرداخت اینترنتی دریافت میکنند، تحت عنوان صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع سوم (صورتحساب فروش) و مورد قبول اداره مالیات، ارائه دهند. در صورتحساب فروش نوع سوم ، صرفاً باید
- مبلغ پرداختی
- شماره سوئیچ پرداخت
- شماره پذیرنده فروشگاهی
- شماره پایانه
- شماره پیگیری
- حداقل مشخصات فروشنده
- تاریخ پرداخت
- زمان پرداخت
درج شود.
آیا اعتبار ارزش افزوده برای صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع دوم و سوم (صورتحساب فروش) پذیرفته میشود؟
پاسخ منفی است.
براساس مقررات مالیاتی، اداره مالیات، هیچ اعتبار ارزش افزودهای را برای خریدارانی که بابت خرید خود، صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع دوم و سوم (صورتحساب فروش) دریافت میکنند نمیپذیرد. زیرا قانون، این خریداران را مصرفکنندگان نهایی تلقی میکند.
صورتحساب فروش غیرالکترونیکی یا همون کاغذی (صورتحساب شمس)
امکان صدور این نوع از صورتحسابهای فروش ، صرفاً از جانب قانون، به برخی از اشخاص داده میشود. یعنی در واقع این قانون مالیاتهاست که تعیین میکند کدامیک از اشخاص میتوانند به صورت کاغذی و غیرالکترونیکی، صورتحساب های فروش خودشون رو صادر کنن.
همه اطلاعاتی که در صورتحساب فروش درج میشه، باید در صورتحساب کاغذی هم آورده بشه. البته به جز اون مواردی که از طریق سامانه مؤدیان تعیین می شوند.
مثلا یک صورتحساب فروش غیرالکترونیکی ، نمیتواند شماره منحصر به فرد مالیاتی داشته باشد، چون این شماره را سامانه مؤدیان به صورتحسابهای الکترونیکی اختصاص میدهد.
فراموش نکنید که اگه فروشنده، حقالعملکار باشه، حتی در صورت صدور صورتحساب فروش کاغذی هم، ملزم به ارسال شماره یکتای ثبت قرارداد حقالعملکاری خود به سازمان امور مالیاتی خواهد بود.
در چه صورتی امکان قانونی صدور صورتحساب فروش غیرالکترونیکی (شمس) وجود دارد؟
بعد از استقرار سامانه مودیان، صورتحسابهای فروش کاغذی خیلی کمرنگ خواهند شد و فقط تحت شرایط خاصی که قانون تعیین میکند قابل صدور خواهند بود. توجه داشته باشید که صورتحسابهای فروش کاغذی، همیشه نقدی تلقی میشوند و امکان درج اطلاعات پرداخت نسیه در این نوع صورتحسابهای فروش وجود ندارد. البته این موضوع یک استثنا هم دارد. یعنی در یک حالت، سازمان امور مالیاتی، نسیهای بودن صورتحساب کاغذی را از مؤدی میپذیرد. در ادامه این استثنا را تشریح میکنیم.
در قانون پایانههای فروشگاهی، گفته شده که اگر حادثه یا نقص فنی برای مؤدی رخ دهد و یا واحد کسبی وی بهصورت موقت یا دائم، تعطیل یا منحل شود و خلاصه بخاطر این نوع دلایل، امکان صدور صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) و یا استفاده از پایانه فروشگاهی برایش وجود نداشته باشد، مؤدی میتواند طبق شرایط و زمانبندی خاصی، این موضوع را به اداره مالیات اعلام کند و صورتحسابهای فروش خودش را تا زمان رفع موانع، به شکل کاغذی و تحت شرایطی که اداره مالیات تعیین کرده، صادر کند.
این حالت، دقیقا همان استثنایی است که مورد اشاره واقع شد.
یعنی طبق قانون، مؤدی میتواند در ابتدای هر دوره مالی، از سازمان امور مالیاتی درخواست کند که تعدادی شماره منحصر به فرد مالیاتی را در اختیار وی قرار دهد و سپس در این قبیل شرایط، صورتحسابهای فروش کاغذی خودش را با آن شمارهها صادر کند
بعد از مهیا شدن امکان صدور صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش)، آنها را مجدداْ بهصورت الکترونیکی و تحت همان شمارهها ثبت کند. در واقع صرفاً تحت این شرایط است که اداره مالیات، نقدی نبودن صورتحساب فروش کاغذی را میپذیرد و امکان پرداخت نسیهای آن را قبول میکند.
مطالعه پرسش و پاسخ جامع قانون پایانه های فروشگاهی
برای مطالعه کلیک کنید
بخش سوم :
وضعیتهای واکنش به صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش)
بخش سوم :
وضعیتهای واکنش به صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش)
انواع وضعیتهای واکنش به صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش)
براساس آنچه که در دستورالعمل صدور صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) آمده، برای هر صورتحساب ثبت شده در کارپوشهی سامانه مؤدیان، هفت وضعیت واکنش وجود دارد که عبارتند از:
۱- در انتظار واکنش:
نخستین وضعیتی که یک صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) غیر ابطالی (اصلی یا اصلاحی یا برگشت از فروش) از زمان صدور توسط فروشنده و قرار گرفتن در کارپوشه خریدار (مشتری) خواهد داشت، وضعیتِ «در انتظار واکنش» است. به عبارت بهتر، به غیر صورتحساب هایابطالی، وضعیت اولیه و پیشفرضِ هر صورتحساب صادر شده، «در انتظار واکنش» خواهد بود و بر طبق قانون، خریدار (مشتری) از تاریخ ثبت صورتحساب در کارپوشهی سامانه مؤدیان خود، ۳۰ روز فرصت دارد که نسبت به تأیید یا رد صورتحساب با وضعیت «در انتظار واکنش» اقدام کند.
۲- تأیید شده:
اگر خریدار در مهلت قانونیِ ۳۰ روزه (پس از تاریخ ثبت صورتحساب فروش در کارپوشه )، صورتحساب مربوطه را تأیید نماید، وضعیت آن، از «در انتظار واکنش» به «تأیید شده» تغییر خواهد کرد.
۳- رد شده:
اگر خریدار در مهلت قانونیِ ۳۰ روزه (پس از تاریخ ثبت صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) در کارپوشه)، صورتحساب مربوطه را رد نماید، وضعیت آن، از «در انتظار واکنش» به «رد شده» تغییر خواهد کرد.
ناگفته نماند که در هنگام رد کردن صورتحساب فروش، سامانه مؤدیان مالیاتی، از خریدار علت یا علل عدم تأیید صورتحساب را میپرسد.
خریدار موظف است حداقل یکی از علل پیشفرض سازمان امور مالیاتی (مطابق تصویر زیر) را انتخاب یا شرح علت خود را درج کند.
۴- تأیید سیستمی:
اگر در مهلت قانونیِ ۳۰ روزه (پس از تاریخ ثبت صورتحساب الکترونیکی مالیاتی در کارپوشه)، واکنشی از جانب خریدار (مشتری) انجام نگیرد، طبق قانون، این عدم واکنش به منزله تأیید صورتحساب تلقی میشود و لذا وضعیت صورتحساب فروش به شکل خودکار، از «در انتظار واکنش» به «تأیید سیستمی» تغییر خواهد کرد.
۵- عدم نیاز به واکنش:
این وضعیت برای صورتحسابهایی است که واکنش به آنها، به دلایلی نظیر ابطالی بودن، عملاً موضوعیت ندارد. برای مثال وضعیت پیشفرض و قطعی صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) ابطالی، «عدم نیاز به واکنش» خواهد بود، چراکه صورتحساب ابطالی، رأساً توسط خود فروشنده بهمنظور ابطال یکی از صورتحساب های قبلی وی صادر شده است و لذا عملاً و منطقاً، نیاز و ضرورتی برای واکنشِ خریدار (مشتری) به آن وجود ندارد.
۶- باطل (ابطال) شده:
این وضعیت، برای صورتحسابهای فروش مرجع (اصلی یا اصلاحی یا برگشت از فروش) و یا ارجاعی (اصلاحی یا برگشت از فروش) که برایشان صورتحساب فروش ابطالی صادر شده است، ایجاد میگردد.
۷- عدم امکان واکنش:
اگر به هر دلیلی کارپوشه خریدار در زمان ارسال صورتحساب فروشنده، غیرفعال باشد، صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) مزبور در وضعیت «عدم امکان واکنش» قرار خواهد گرفت.
بخش چهارم :
موضوعات صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش)
بخش چهاذم :
موضوعات صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش)
منظور از صورتحساب الکترونیکی مالیاتی مرجع و ارجاعی (صورتحساب فروش مرجع و ارجاعی) چیست؟
بر طبق مقررات مالیاتی، در مجموع میتوان هر صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) را تحت دو عنوان کلی شامل مرجع و ارجاعی صادر نمود.
صورتحساب فروش مرجع، همانطور که از نامش هم هویداست، صورتحسابی است که میتواند بهعنوان مرجع برای صورتحساب فروش ارجاعی و قابل صدور بعدی تلقی شود.
صورتحساب الکترونیکی مالیاتی ارجاعی (صورتحساب فروش ارجاعی) نیز، صورتحسابی است که جهت تغییر یا ابطال صورتحساب مرجع خود، صادر میشود. فراموش نکنید که صورتحساب ارجاعی (با هر موضوعی که باشند) هرگز نمیتوانند چهار قلم از اطلاعات مندرج در صورتحساب مرجع خود را تغییر دهند و در نتیجه برای تغییر آنها، چارهای به جز ابطال صورتحساب مرجع و سپس صدور صورتحساب فروش اصلی جدید نیست.
توجه داشته باشید که اگر وضعیت صورتحساب فروش ارجاعی، تأیید شده یا تأیید سیستمی باشد، صورتحساب فروش مرجع آن، ابطالی محسوب میشود و نمیتوان مجدداً از آن بهعنوان صورتحساب مرجع استفاده نمود.
ناگفته نماند که از یک صورتحساب مرجع، نمیتوان بهطور همزمان در صورتحساب ارجاعی از نوع اصلاحی و یا برگشت از فروش ابطال نشده استفاده کرد.
یعنی نمیتوان برای یک صورتحساب الکترونیکی مالیاتی مرجع ، به صورت همزمان، چند صورتحساب ارجاعی صادر کرد.
کدامیک از اقلام اطلاعاتی صورتحساب الکترونیکی مالیاتی مرجع (صورتحساب فروش مرجع) را نمیتوان با صورتحساب ارجاعی تغییر داد؟
الف) نوع صورتحساب فروش مرجع: مشتمل بر نوع اول، دوم و سوم.
ب) الگوی صورتحساب فروش مرجع: مشتمل بر
- الگوهای فروش
- فروش ارزی
- فروش طلا/جواهر/پلاتین
- قرارداد پیمانکاری
- قبوض خدماتی
- بلیط هواپیما
- صادرات
ج) اقلام اطلاعات مربوط به خریدار مندرج در صورتحساب فروش مرجع: شامل - شماره اقتصادی
- شناسه/شماره ملی
- شناسه مشارکت مدنی
- کد فراگیر مختص به اتباع غیرایرانی خریدار
- کد شعبه خریدار
- کدپستی خریدار
- شماره اشتراک/شناسه قبض بهرهبردار
د) شناسه کالا یا خدمت مندرج در صورتحساب فروش مرجع.
موضوعات صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش)
حال که با عناوین مرجع و ارجاعی صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) آشنا شدید، در ادامه، موضوعات تعیین شده برای هر صورتحساب به شرح زیر تعریف میشوند:
۱- صورتحساب الکترونیکی مالیاتی اصلی (صورتحساب فروش اصلی):
براساس آنچه مقررات مالیاتی تعریف میکند،صورتحساب الکترونیکی مالیاتی اصلی (صورتحساب فروش اصلی)، نخستین صورتحساب الکترونیکی است که با انجام هر معامله صادر و در سامانه مؤدیان ثبت میشود. شکی نیست که عمدهی صورتحسابهای موجود در کارپوشه مؤدیان، از نوع اصلی خواهند بود و این صورتحساب ، همواره تحت عنوان صورتحساب مرجع، تلقی میشود.
۲-صورتحساب الکترونیکی مالیاتی اصلاحی (صورتحساب فروش اصلاحی) :
اگر بعد از صدور و ثبت صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش)، نیاز به اصلاح برخی از اقلام آن، وجود داشته باشد، فروشنده باید صورتحساب جدیدی را با موضوع اصلاحی، که باید از نظر
- نوع اول،دوم و سوم
- الگو
کاملاً مطابق با صورتحساب مرجع باشد، صادر کند.
صورتحساب الکترونیکی مالیاتی اصلاحی، بایستی حاوی شماره منحصر به فرد مالیاتی صورتحساب الکترونیکی مالیاتی مرجع خود باشد.
آیا میتوان برای یک صورتحساب الکترونیکی مالیاتی اصلاحی (یا برگشت از فروش)، صورتحساب فروش اصلاحی جدیدی صادر نمود؟
صورتحساب فروش اصلاحی (یا برگشت از فروش)، هم میتواند بهعنوان مرجع و هم میتواند بهعنوان ارجاعی، در نظر گرفته شود. به عبارت بهتر میتوان برای یک صورتحساب اصلاحی (یا برگشت از فروش)، یک صورتحساب فروش اصلاحیِ جدید صادر کرد.
مشروط به اینکه آخرین صورتحساب اصلاحی (یا برگشت از فروش)، در یکی از وضعیتهای
- تأیید شده
- تأیید سیستمی
- عدم نیاز به واکنش
باشد که در این صورت، صورتحساب اصلاحی (یا برگشت از فروش) مزبور را بهعنوان صورتحساب فروش مرجع برای صورتحساب فروش اصلاحی جدید، در نظر خواهیم گرفت.
در چه صورتی امکان صدور صورتحساب الکترونیکی مالیاتی اصلاحی(صورتحساب فروش اصلاحی) وجود ندارد؟
الف) تغییر نوع صورتحساب الکترونیکی مالیاتی مرجع:
همانطور که قبلاً هم گفته شده، نوع صورتحساب فروش مرجع (اول/دوم/سوم)، جزو اقلام اطلاعاتی است که نمیتوان آن را از طریق صورتحساب اصلاحی تغییر داد.
ب) تغییر الگوی صورتحساب فروش مرجع:
همانطور که قبلاً هم گفته شد، الگوی صورتحساب الکترونیکی مالیاتی مرجع که عبارتند از
- فروش
- فروش ارزی
- فروش طلا/جواهر/پلاتین
- قرارداد پیمانکاری
- قبوض خدماتی
- بلیط هواپیما
- صادرات
جزو اقلام اطلاعاتی است که نمیتوان آن را از طریق صورتحساب اصلاحی تغییر داد.
ج) تغییر اقلام اطلاعات مربوط به خریدار مندرج در صورتحساب الکترونیکی مالیاتی مرجع :
همانطور که قبلاً هم گفته شد، اقلام اطلاعات مربوط به خریدار شامل
- شماره اقتصادی
- شناسه/شماره ملی
- شناسه مشارکت مدنی
- کد فراگیر مختص به اتباع غیرایرانی خریدار
- کد شعبه خریدار
- کدپستی خریدار
- شماره اشتراک/شناسه قبض بهرهبردار
جزو اقلام اطلاعاتی است که نمیتوان آنها را از طریق صورتحساب فروش اصلاحی تغییر داد.
د) تغییر شناسه کالا یا خدمت مندرج در صورتحساب الکترونیکی مالیاتی مرجع .
ه) کاهش تعداد یا مقدار هر ردیف کالا/خدمت بخاطر دلایلی غیر از اشتباه در ثبت:
استفاده از صورتحساب فروش اصلاحی برای کاهش تعداد یا مقدار هر ردیف از کالا/خدمت مندرج در صورتحساب مرجع ، صرفاً زمانی امکانپذیر است که این کاهش، بخاطر ثبت اشتباه تعداد یا مقدار مربوطه در صورتحساب مرجع باشد.
به عبارت بهتر، اگر به دلایلی نظیر برگشت کالا/خدمت، کاهشی در حجم هر ردیف از صورتحساب الکترونیکی مالیاتی مرجع، رخ داده باشد،
نباید برای اعمال این کاهش، از صورتحساب با موضوع اصلاحی استفاده کرد و بایستی صورتحساب با موضوع برگشت از فروش را صادر نمود.
و) اگر صورتحساب الکترونیکی مالیاتی مرجع (صورتحساب فروش مرجع )، خودش اصلاحی (یا برگشت از فروش) باشد و وضعیت آن تأیید شده یا تأیید سیستمی یا عدم نیاز به واکنش نباشد.
برای مثال اگر وضعیت یک صورتحساب الکترونیکی مالیاتی اصلاحی (یا برگشت از فروش)، در انتظار واکنش باشد، نمیتوان آن را به عنوان مرجع در نظر گرفت و برایش صورتحساب فروش اصلاحی صادر کرد.
آیا میتوان برای افزایش تعداد/مقدار مندرج در صورتحساب فروش مرجع، صورتحساب الکترونیکی مالیاتی اصلاحی صادر کرد؟
پاسخ مثبت است.
بر طبق مقررات مالیاتی، اگر تعداد یا مقدار مندرج در صورتحساب فروش مرجع افزایش یابد، میتوان برای آن صورتحساب اصلاحی صادر کرد و البته راه دوم هم، صدور صورتحساب اصلی جدید است.
فراموش نکنید همانطور که قبلاً هم گفته شد، برای افزودن شناسه کالا/خدمت به صورتحساب مرجع ، نمیتوان از صورتحساب اصلاحی استفاده کرد.
۳- صورتحساب الکترونیکی مالیاتی ابطالی (صورتحساب فروش ابطالی)
صورتحساب الکترونیکی مالیاتی با موضوع ابطالی، از جمله صورتحسابهای فروش صرفاً ارجاعی است که پس از صدور صورتحساب مرجعِ خود (که میتواند با موضوع اصلی یا اصلاحی یا برگشت از فروش باشد)، صادر و در سامانه مؤدیان ثبت میشود. ناگفته نماند که صورتحساب ابطالی، خودش هرگز نمیتواند بهعنوان صورتحساب فروش مرجع در نظر گرفته شود (یعنی نمیتوان یک صورتحساب ابطالی برای یک صورتحساب ابطالی دیگر صادر نمود).
لازم به توضیح است که صورتحساب الکترونیکی مالیاتی ابطالی، حاوی شماره منحصر به فرد مالیاتی صورتحساب مرجعِ خود است و باید از نظر نوع و الگوی صورتحساب ، دقیقاً مطابق صورتحساب فروش مرجع خود باشد.
لازم به توضیح است که برای صورتحساب الکترونیکی مالیاتی اصلی (بدون ارجاعی) با هر وضعیتِ واکنش، میتوان صورتحساب ابطالی صادر نمود. اما برای آخرین صورتحساب فروش ارجاعی غیرابطالی (اصلاحی یا برگشت از فروش)، صرفاً زمانی میتوان صورتحساب ابطالی صادر کرد که وضعیت واکنش آن، «در انتظار واکنش» باشد.
ناگفته نماند که اگر صورتحساب مرجع از طریق صورتحساب فروش ابطالی باطل شود، صورتحسابهای اصلاحی یا برگشت از فروش تأیید نشدهی آن (در صورت وجود) به شکل خودکار باطل میشوند.
فراموش نکنید که هر صورتحساب فقط میتواند به عنوان مرجع یک صورتحساب ابطالی قرار گیرد.
یعنی نمیتوان برای یک صورتحساب فروش مرجع، بیش از یک صورتحساب فروش ابطالی صادر کرد.
در چه شرایطی میتوان صورتحساب الکترونیکی مالیاتی ابطالی (صورتحساب فروش ابطالی) را صادر کرد؟
صورتحساب ابطالی، در صورت برقراری هر یک از شرایط زیر قابل صدور است:
۱- تغییر اقلام اطلاعاتی مربوط به خریدار مندرج در صورتحساب الکترونیکی مالیاتی مرجع :
اقلام اطلاعات مربوط به خریدار شامل
- شماره اقتصادی
- شناسه/شماره ملی
- شناسه مشارکت مدنی
- کد فراگیر مختص به اتباع غیرایرانی خریدار
- کد شعبه خریدار
- کدپستی خریدار
- شماره اشتراک/شناسه قبض بهرهبردار
میباشد. همانطور که قبلاً هم گفته شد، در صورت تغییر اقلام اطلاعاتی خریدار، امکان صدور صورتحساب اصلاحی نیست و صرفاً بایستی نسبت به صدور صورتحساب ابطالی برای صورتحساب فروش مرجع مربوطه اقدام کرد.
۲- بازگشت تمام اقلام موجود در صورتحساب فروش مرجع
آنطور که مقررات مالیاتی اعلام کرده، صرفاً درصورتیکه تمامی اقلام یک صورتحساب الکترونیکی مالیاتی عودت داده شوند (برگشت از فروش کامل)، امکان صدور صورتحساب فروش ابطالی برای آن وجود خواهد داشت.
۳- احراز عدم تحقق معامله براساس اسناد و مدارک اثبات شده.
۴- اشتباه در ثبت تاریخ معامله:
لازم به توضیح است که منظور از تاریخ معامله، تاریخ درج شده در فیلد تاریخ و زمان صدور صورتحساب فروش و فیلد تاریخ و زمان ایجاد صورتحساب (در صورتیکه درج آن اجباری باشد) است.
در چه صورتی امکان صورتحساب الکترونیکی مالیاتی ابطالی (صورتحساب فروش ابطالی) وجود ندارد؟
بهطور کلی، در شرایط زیر، امکان صدور صورتحساب فروش ابطالی، وجود نخواهد داشت:
الف- وجود صورتحساب الکترونیکی مالیاتی ارجاعی(صورتحساب فروش ارجاعی) برای صورتحساب مرجع با وضعیتی غیر از در انتظار واکنش یا رد شده:
اگر برای صورتحساب فروش مرجع که قرار است برای آن صورتحساب ابطالی صادر شود، صورتحساب فروش ارجاعی با وضعیتی غیر از در انتظار واکنش یا رد شده (نظیر تأیید شده) وجود داشته باشد، امکان صدور صورتحساب ابطالی برای آن صورتحساب فراهم نخواهد بود. چون در این صورت، همانطور که قبلاً هم گفته شد، صورتحساب الکترونیکی مالیاتی مرجع بهشکل خودکار و بخاطر تأیید صورتحساب فروش ارجاعیاش، باطل شده محسوب میشود و باید صورتحساب ارجاعی تأیید شدهی آن، بهعنوان مرجع جدید برای صورتحساب ابطالی تعیین شود.
ب- صورتحسابی که به عنوان مرجع انتخاب شده، اصلاحی یا برگشت از فروش است و وضعیت آن غیر از «در انتظار واکنش» باشد.
۴- صورتحساب فروش الکترونیکی برگشت از فروش
صورتحساب الکترونیکی مالیاتی با موضوع برگشت از فروش، از جمله صورتحسابهایی است که پس از صدور یک صورتحساب فروش (اصلی یا اصلاحی) صادر و ثبت میشود. این صورتحساب حاوی شماره منحصر به فرد مالیاتی صورتحساب فروش مرجع است و صرفاً زمانی صادر میگردد که بخشی از کالا یا خدمت کاهش یافته باشد.
توجه داشته باشید که نوع و الگوی صورتحساب برگشت از فروش باید دقیقاً مطابق صورتحساب اصلی و مرجعِ آن باشد و شامل اقلام و کالا یا خدمت فروخته شده منهای اقلام برگشتی باشد.
در چه صورتی امکان صدور صورتحساب الکترونیکی مالیاتی برگشت از فروش وجود ندارد؟
۱- تغییر اقلام اطلاعات مربوط به خریدار و مندرج در صورتحساب فروش مرجع:
همانطور که قبلاً هم گفته شد، اقلام اطلاعات مربوط به خریدار شامل
- شماره اقتصادی
- شناسه/شماره ملی
- شناسه مشارکت مدنی
- کد فراگیر مختص به اتباع غیرایرانی خریدار
- کد شعبه خریدار
- کدپستی خریدار
- شماره اشتراک/شناسه قبض بهرهبردار
جزو اقلام اطلاعاتی است که نمیتوان آنها را از طریق صورتحساب الکترونیکی مالیاتی برگشت از فروش تغییر داد.
۲- تمام اقلام کالا/خدمت در صورتحساب الکترونیکی مالیاتی مرجع، برگشت داده شده باشند:
همانطور که قبلاً هم گفته شد، اگر تمامی اقلام کالا و خدمت مندرج در صورتحساب فروش مرجع، برگشت داده شده باشند، باید صورتحساب ابطالی صادر کرد و در این حالت نمیتوان از صورتحساب برگشت از فروش استفاده کرد.
۳- مبالغ مربوط به کالا/خدمت در صورتحساب الکترونیکی مالیاتی مرجع تغییر کرده باشد:
توجه داشته باشید که مقررات مالیاتی، صرفاً اجازهی صدور صورتحساب برگشت از فروش را برای مواردی داده است که حجم اقلام کالا/خدمت مندرج در صورتحساب فروش مرجع کاهش یافته باشد و اگر مبلغ (نظیر مبلغ واحد) آنها تغییر کرده باشد، اجازهی صدور صورتحساب برگشت از فروش وجود ندارد.
بخش پنجم :
الگوهای صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش)
بخش پنجم :
الگوهای صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش)
صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع اول – الگوی فروش
پر استفادهترین الگوی صورتحساب فروش بهخصوص در شرکتها، الگوی فروش صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع اول است. در جدول زیر، فهرست فیلدها (اقلام) اطلاعاتی که تکمیل آنها در این الگو اجباری است، ارائه شده است.
منظور از اجباری بودن تکمیل فیلد، این است که برای صدور و ثبت صورتحساب، حتماً لازم است آن فیلد توسط مؤدی یا سامانه مالیاتی تکمیل شود. برای مثال فیلد مبلغ واحد کالا/خدمت باید توسط مؤدی و فیلد شماره منحصر به فرد مالیاتی، باید توسط سامانه مالیاتی ثبت و تکمیل شوند.
در جدول ذیل، فیلدهای مختلف قابل تکمیل برای انواع و الگوهای مختلف صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش)، طبق آخرین مقررات مالیاتی، ارائه شده است.
"موس را روی عکس ببرید تا تمام محتوا را مشاهده کنید"
صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع اول – الگوی فروش ارزی
در الگوی فروش ارزی، علاوه بر فیلدهای اجباری الگوی فروش (جدول بالا)، تکمیل فیلدهای
- میزان ارز
- نوع ارز
- نرخ برابری ارز با ریال
نیز اجباری هستند. لازم به توضیح است که در این الگو، تکمیل فیلد
- شماره ملی
- شناسه مشارکت مدنی
- کد فراگیر اتباع غیرایرانی
نیز، بنا بر شرایط خاص اجباری خواهد بود.
صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع اول – الگوی فروش طلا، جواهر و پلاتین
اگر فروشنده طلا، جواهر، پلاتین و یا امثال آنها هستید، علاوه بر اطلاعاتی که برای صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع اول، گفته شد، لازم است که
- ارزش اصل طلا ،جواهر و پلاتین
- اجرت ساخت
- حقالعمل
- سود فروشنده
را به تفکیک در صورتحساب خود درج کنید.
صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع اول – الگوی فعالیتهای حقالعملکاری
اگر صورتحساب الکترونیکی مالیاتی (صورتحساب فروش) شما مربوط به فعالیتهای حقالعملکاری است، باید علاوه بر اطلاعاتی که گفته شد، شماره یکتای ثبت قرارداد حقالعملکاری در سامانه مؤدیان را هم در اطلاعات صورتحساب درج کنید.
صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع اول – الگوی قبوض خدماتی (قبوض آب، برق، گاز و مخابرات)
مقررات مالیاتی قبوض آب، برق، گاز و مخابرات را در حکم صورتحساب الکترونیکی مالیاتی تلقی میکند. البته به شرطی که شماره یکتای قبض یا همان شماره اشتراک یا شناسه قبض روی این قبوض درج شده باشد.
صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع اول – الگوی بلیط هواپیما
بلیط هواپیما و بارنامه در حکم صورتحساب الکترونیکی مالیاتی مورد قبول اداره مالیات تلقی میشوند. البته به شرطی که در بلیط، داخلی یا خارجی بودن پرواز و شماره گذرنامه مسافر برای پروازهای خارجی، درج شده باشد. لازم به توضیح است که مقررات مالیاتی، مواردی هم که بنا به اقتضای شغل و با تشخیص سازمان امور مالیاتی، باید صورتحساب خاصی برای فروش کالا یا خدمات آنها صادر شود را مورد پذیرش قرار خواهد داد.
صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع اول – الگوی صادرات
در مواردی مثل صادرات، که صورتحساب الکترونیکی مالیاتی با مبالغ ارزی صادر میشود،
- مبلغ ارز
- نوع ارز
- نرخ برابری آن به ریال
را هم باید در اقلام اطلاعات صورتحساب اضافه کرد. اگر برای صادرات، پروانه گمرکی هم وجود داشته باشد، باید
- شماره پروانه
- کد گمرک محل اظهار
را هم در صورتحساب درج کنید
صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع دوم – الگوی فروش
همانطور که پیش از این هم گفته شد، در صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع دوم، تکمیل اطلاعات خریدار اجباری نیست. به همین دلیل در الگوی فروش صورتحساب نوع دوم، تکمیل فیلدهای مربوط به خریدار کاملاً اختیاری است.
صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع دوم – الگوی فروش طلا، جواهر و پلاتین
با توجه به اینکه صورتحساب های الکترونیکی مالیاتی نوع دوم و سوم ، بهصورت پیشفرض نقدی تلقی میشوند، تکمیل فیلدهای مربوط به فرآیند تسویهی این دو نوع صورتحساب فروش، موضوعیت ندارد و لذا برای این فیلدها در جدول منتشر شده توسط سازمان امور مالیاتی (دستورالعمل صدور صورتحساب فروش)، از عبارت «ignore» استفاده شده است.
براساس آنچه در مقررات مالیاتی آمده، وجود یا عدم وجود مقدار برای این فیلدها تفاوتی ایجاد نمیکند و ثبت آن الزامی نیست و مقدار ثبت شده در این فیلدها، توسط سامانه دریافت نمیشود.
صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع سوم – الگوی فروش
از آنجاییکه صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نوع سوم، در واقع همان رسید پرداختی است که از طریق پایانههای فروشگاهی (دستگاه پوز یا درگاه پرداخت اینترنتی) دریافت میشود، در این نوع صورتحساب فروش، تکمیل فیلدهای مربوط به پایانه فروشگاهی نظیر
- شماره سوئیج پرداخت
- شماره پذیرنده فروشگاهی
- شماره پایانه
- روش پرداخت
- و سایر موارد
اجباری است.
سوالات متداول
آیا نوع خریدارِ صورتحساب الکترونیکی اول، میتواند مصرفکننده نهایی باشد؟
پاسخ مثبت است. اگر نوع خریدار شما در صورتحساب الکترونیکی نوع اول، مصرفکننده نهایی باشد، دیگر لازم نیست اطلاعات هویتی کامل خریدار را در آن درج کنید.
صورتحساب الکترونیکی نوع دوم چیست؟
در این نوع صورتحساب، خبری از اطلاعات خریدار نیست و در آن صرفاً اطلاعات کامل فروشنده و اطلاعات کالا و خدمات درج میشود. این صورتحساب، کاملاً نقدی تلقی میشود.
چه کسانی باید صورتحساب الکترونیکی فروش نوع سوم را صادر کنند؟
این نوع از صورتحسابها مختص کسانی است که بر اساس قانون، از پایانه فروشگاهی مورد قبول اداره مالیات (دستگاه کارتخوان و یا درگاه پرداخت الکترونیکی) استفاده میکنند.
منظور از وضعیت عدم نیاز به واکنش در مورد صورتحسابهای الکترونیکی فروش چیست؟
این وضعیت برای صورتحسابهایی است که واکنش به آنها، به دلایلی نظیر ابطالی بودن، عملاً موضوعیت ندارد.